England, USA, Japan le Myanmar ah Covid -19 zawtnak Inn ah mahte in i thlop ning (sizung a panh kho lo mi caah).

Tler Lung

England, USA, Japan le Myanmar ah Covid -19 zawtnak Inn ah mahte in i thlop ning (sizung a panh kho lo mi caah).
Sizung panh khawh lo in inn ah mahte in Covid a thlop duhmi caah
A khatmi le i hrawm khawhmi i thlop le i zohkhenh ning a tawinak…

National Health Service (NHS) England nih an rammi caah an tialmi le World Health Organization -WHO, CDC- Centers for Disease Control and Prevention (USA), le Myanmar ram Prof. Than Than Aye, UM-2, chung in i hrawm khawhmi i thlopning khommi a si.

Zawtnak ni 1-7 kar
1. Zawtnak a langh in asiloah positive na si in mahte lawng in um, lengchuah lo, umti mi chungkhar he ton lo ding, sibawi he i pehtlaih ding

2. Na tak a linh ahcun –Fever le High Temperature –
Tampi i dinh ding –
Ti tampi ding ding
Paracetamol asiloah ibuprofen, Tylenol dinh ding (nazi 8 dan)

3. Na khuh ahcun – treating a cough
Sir in it ding asiloah dinte in thuh ding (Lie on your side or sit upright instead.)
Khuaihliti – honey keukhat dinding (kum khat tang hngakchia pek lo ding)
Khuh si Woods tibantuk din ding asiloah
Azithromycin 500 mg -nikhat pumkhat in ni 3 in ni 5 tiang din ding
(antibiotics a hau rih lo)
Covid nih a chuahpi mi taklinhnak -fever a si caah antibiotics din zong ah taklinh-fever a tla lai lo. Phan ding a um lo.

Vitamin C (tam bik 500mg tiang) Zawtnak dohtu Immune function a thawngter
Vitamin D (5000 in 10000 unit tiang) ruh, ha le thahri (muscles) caah a tha, Immune function a bawmh chan. 10 micrograms (400 IU) International units (NHS.uk), zing nitlang toh
Zinc zong Zawtnak dohtu immune system le metabolism a thatter

Zawt in Ni 1-7 kar ah Antiviral Treatment -viral thlopnak si pawl pek khawh a si.

1. Rendesivir (US ahcun zawtnak dang a kemh chihmi an pek colh hna) 100mg voi 6 chunh a si, nikhatnak ah dur 2 chunh cun ni 4 chung dur khat lengmang chunh a si. Kal le thin a tha lomi pek lo ding

2. Favipiravir – A nikhatnak nih ah 1600 mg zing ah voi khat zaanlei ah voi khat pek a si, cun a ni 2 nak in 600 mg ni 7 pek a si. (Prof. TTA)

Mino le immune function -zawtnak dohtu a thawngmi paoh nih cun hi caan ni 1-7 tiang ah Covid virus tei a si cang. An pum chung ah virus a um ti lo.

Ni 8 nak thawk in
Cuap Phin
Ni 1-7 tiang ah a dam lomi caah ni 8-12 kar ah O2 a tla lai
1. O2 level 92 tang a tla ahcun Oxygen pek a hau
1-2 L/min (liter per minute) lawng pek ahcun hnarhrolhmi nasal prongs in pek khawh a si. Cu nak a tam ahcun face mask he pek a hau i 4L/min nak tam pek a hau. 10L/M nak tam pek a hauh ahcun Reservoir bag timi thli bawm kha face mask he hman ti a hau. 15L/M pek a hau ahcun nasal prongs le face mask he a pahnih in hman i pek a hau. RR timi respiratory rate -minute pakhat ah voi 24 nak tam voi 30 hrawng a thawchuah a rang i O2 85% le a tang asiahcun sizung ah kalpi ah a tha. ICU ah chiah a hau.

A dang i thlop ning Cuap phin le thikhal tibantuk pawl cu thi check le sibawi i zohter a hau.
Hi caan zong ah Rendesivir chunh khawh a si. Toczilizumab zong pek khawh a si.

2. Anticoagulant – thi khal lonak si
Pek khawh a si mi le pek khawh a si lo mi an um caah i ralrin a hau, sizung maw sibawi panh a hau i a herh ning in i check a hau.
3. Dexamethasone maw Methyle Prednisolone le baricitinb
Cuap le a phinmi damnak, pek khawh a si mi le pek khawh a si lo mi an um caah i ralrin a hau i sibawi i zohter hmasa hnu ah a herhmi checknak thi i check, x-ray te hna i thlak an hau.

Atu lio Japan, Russia le China ahcun an mipi hna ralrinnak an pek mi hna cu
1. Nikhat ah nazi pa 7 a tlawm bik ih ding
2. Protein dat a telmi ei piak ding, sa, nga, arti, cawhnuk, bialep, tawlre tbt
3. A thlummi ei tuk lo ding
4. Vitamin C le D ei piak ding, naitlang toh ding
5. Cite telmi tisa in kam i thuat (gurgle) ding
6. Ti le tisa, green tea ding piak lengmang ding
7. Lamlen le lente i celh ding
8. Nifa minute pa 5 tel tisa he i kholh ding
9. Lengchuah ah mask i hruk peng ding, kut i tawl lengmang ding tibantuk pawl an si.

Credit .Dr Sui Hingz